Afleversets steeds vaker in beeld
Nu vanwege de klimaataanpak vol wordt ingezet op collectieve warmte met wko’s en warmtenetten krijgen installateurs steeds vaker te maken met afleversets. Innovaties in deze techniek zijn zeldzaam. Maar steeds vaker worden er afleversets toegepast die kunnen omgaan met verwarming én koeling. Deze worden vooral toegepast in appartementsgebouwen die aangesloten zijn op een wko.
“We hebben producten die aansluiten bij wko’s in bijvoorbeeld grote woontorens. We hebben grote warmtewisselaars, buffervaten en ook drycoolers voor de regeneratie van de bronnen. Daarnaast is er voor elke woning een afleverset nodig.” Met deze woorden legt John Kastelijns, technisch directeur van Redenko, uit dat afleversets steeds vaker geïnstalleerd gaan worden. “Voorheen zag je ze eigenlijk alleen in woningen die op stadsverwarming waren aangesloten, maar ook in combinatie met wko’s zijn afleversets per woning nodig.”
Koeling via afleverset
Nieuw is dat deze afleversets naast warmte vaak ook koude leveren, zegt Kastelijns. “De afleversets leveren naast warmte voor warm tapwater en warmte voor woningverwarming ook koeling. De woningen worden zo zeer efficiënt gekoeld. Dat is ook wel nodig in deze zeer goed geïsoleerde nieuwbouwwoningen.” De afleversets zijn uitgerust met warmtewisselaars, legt Kastelijns uit. “Eentje is voor het warm tapwater en een tweede om de scheiding tussen de primaire- en de woninginstallatie te realiseren. Het gaat hierbij niet alleen om doorgifte, maar ook om het omzetten naar lage temperaturen voor de afgifte in de woning, door middel van temperatuurregeling.”
Vierpijpssysteem
Om lagetemperatuurverwarming, koeling en warm tapwater te kunnen maken is een vierpijpssysteem nodig, legt Kastelijns uit. “Je hebt een aanvoer en retour voor warm tapwater en een aanvoer en retour voor of lagetemperatuurverwarming of koeling. Twee keer in het jaar wordt het hele systeem collectief overgeschakeld van lagetemperatuurwarmte naar koeling en andersom, een keer in de lente en een keer in de herfst. Toch kan het voorkomen dat mensen in de lente of zomer nog warmte nodig hebben. Dit kan dan vanuit de leidingen die normaal het warm tapwater afgeven.”
Extra leidingpaar
De afleversets die dit faciliteren zijn relatief nieuw. “Deze ontwikkeling is al een tijdje gaande, ongeveer zeven jaar. Er komt steeds meer vraag naar koeling. Deze vorm van koeling is extra gunstig omdat de bron geregenereerd wordt door de warmte uit het gebouw te halen.” Wko’s worden vooral toegepast in de utiliteit en grote appartementsgebouwen, vertelt Kastelijns. “Het kan ook in rijwoningen, maar daar wordt het nog niet veel toegepast. Dit heeft er ook mee te maken dat je een extra leidingpaar naar de woningen zou moeten leggen. Dat is vanwege het kostenplaatje lastiger en is een groot gebouw makkelijker te realiseren.”
Collectieve systemen
Installateurs zullen hoe dan ook steeds vaker te maken krijgen met afleversets. “Dit is al langer aan de gang. De warmte komt steeds vaker uit netten. En met name in collectieve systemen heb je altijd te maken met een afleverset.” Voor installateurs levert dat weinig problemen op, verwacht hij. “Afleversets zijn geen complexe systemen. De wko’s die erachter zitten zijn dat wel, maar de specialisten zijn daar ook mee bekend.”
Eigendom afleverset
Innovaties zijn er maar mondjesmaat als het gaat om afleversets, zegt Kastelijns. “Wel zie je dat er meer gebeurt op het gebied van data. Er wordt meer data verzameld en de afleversets kunnen uitgelezen worden op afstand, waardoor je storingen op afstand kunt beoordelen als leverancier. Deze meet- en regeltechniek wordt ook door de installateur gemaakt.” Het eigendom van de afleversets is meestal in handen van de exploiterende partij, vaak een energiebedrijf. Kastelijns: “De bewoner betaalt naast zijn variabele energiekosten een vast tarief en daar zitten ook de kosten voor de aanschaf en het onderhoud van de afleverset bij. Vaak is het zo dat de betrokken installateur de afleverset kiest en installeert en die doet vervolgens ook zelf het onderhoud.”